* भारतातल्या स्थानिक पाळीव सातेरी मधमाश्यांचा आकार दक्षिणेकडील कन्याकुमारीपासून ते कश्मीरपर्यंत वाढत जातो. त्याचप्रमाणे पोळ्याच्या कप्प्यांच्या दोन भितींमधलं सरासरी अंतरही ३.४५मि.मी ते ४.५ मि.मी असं बदलत जातं.
* कप्प्यांची लांबी, रुंदी आणि खोली यांचं मापन मधमाश्या आपल्या पायांच्या तीन जोड्या आणि डोक्यावरील स्पर्शिकांच्या मदतीने करतात. यासाठी शरिराच्या उरोभागाची रुंदी आधारभूत ठरते.
* पोळ्यातील कप्प्यांची प्रत्येक भिंत ही दोन कप्प्यांसाठी सामाईक असते. त्यामुळे मेणाची बचत होते. अशी सामाईक भिंत असणारी रचना करणं फक्त समभुज त्रिकोण, चौरस अथवा समभुज षटकोन हे तीनच आकार वापरून शक्य आहे. पंचकोन, अष्टकोन, गोल असे इतर कुठलेच आकार चलत नाहीत.
* समभुज त्रिकोन, चौकोन आणि समभुज षटकोन या तीन आकारांतही षटकोन हा आकार जास्त किफायतशीर ठरतो.
* मेण किती लागणार हे कप्प्याच्या आकाराच्या परिमीती वर अवलंबून असतं.
* एकाच जाडीच्या भिंती असलेल्या, सारख्या घनफळाच्या षटकोन व गोलकार खोल्यांच्या तूलनेत, षट्कोनी रचनेसाठी २५ टक्के मेण कमी लागतं.
(दै. लोकसत्तामधून)
* कप्प्यांची लांबी, रुंदी आणि खोली यांचं मापन मधमाश्या आपल्या पायांच्या तीन जोड्या आणि डोक्यावरील स्पर्शिकांच्या मदतीने करतात. यासाठी शरिराच्या उरोभागाची रुंदी आधारभूत ठरते.
* पोळ्यातील कप्प्यांची प्रत्येक भिंत ही दोन कप्प्यांसाठी सामाईक असते. त्यामुळे मेणाची बचत होते. अशी सामाईक भिंत असणारी रचना करणं फक्त समभुज त्रिकोण, चौरस अथवा समभुज षटकोन हे तीनच आकार वापरून शक्य आहे. पंचकोन, अष्टकोन, गोल असे इतर कुठलेच आकार चलत नाहीत.
* समभुज त्रिकोन, चौकोन आणि समभुज षटकोन या तीन आकारांतही षटकोन हा आकार जास्त किफायतशीर ठरतो.
* मेण किती लागणार हे कप्प्याच्या आकाराच्या परिमीती वर अवलंबून असतं.
* एकाच जाडीच्या भिंती असलेल्या, सारख्या घनफळाच्या षटकोन व गोलकार खोल्यांच्या तूलनेत, षट्कोनी रचनेसाठी २५ टक्के मेण कमी लागतं.
(दै. लोकसत्तामधून)
